Drony, roboty, automaty. Nowoczesne technologie zmieniają rynek farmaceutyczny
Współczesna apteka nie ogranicza się już tylko do wydawania leków – staje się miejscem, w którym wdrażane są innowacje poprawiające jakość obsługi pacjentów, usprawniające pracę farmaceutów i zwiększające bezpieczeństwo terapii.
Przyglądamy się trendom technologicznym wykorzystywanym w farmacji. Bierzemy pod lupę te, które zdobywają popularność na całym świecie.
1. Automatyzacja wydawania i magazynowania leków
Automatyczne systemy dystrybucji, znane również jako roboty apteczne, rewolucjonizują sposób przechowywania i wydawania leków. W pełni zautomatyzowane magazyny są w stanie skanować, sortować i wydawać produkty z niewielkim udziałem pracowników. W Polsce coraz więcej dużych aptek i sieci inwestuje w tego typu rozwiązania, co przyspiesza obsługę i minimalizuje ryzyko błędów. Robot nie tylko podaje zaczytany z recepty lek, ale i sprawdza datę ważności produktu. To zmniejsza ryzyko strat związanych z przeterminowanymi produktami i pozwala lepiej kontrolować stany magazynowe.
2. Drukowanie leków
Drukarki 3D i 2D zyskują na popularności w branży farmaceutycznej, oferując innowacyjne podejście do produkcji leków. Umożliwia to szybkie i efektywne wytwarzanie farmaceutyków dopasowanych do potrzeb konkretnych pacjentów. Dzięki tej metodzie możliwe jest dostosowanie dawki leku, jego kształtu, rozmiaru oraz tempa uwalniania substancji czynnych, co jest szczególnie ważne dla pacjentów z indywidualnymi potrzebami, np. dzieci czy osób starszych. W przyszłości drukarki 3D mogą być wykorzystywane do produkcji leków w aptekach na żądanie, co pozwoli na redukcję kosztów magazynowania i szybszą dostępność niestandardowych leków.
3. Wirtualny asystent odbierający telefony od pacjentów
Sztuczna inteligencja, w postaci botów, może odbierać telefony od pacjentów i przekazywać im potrzebne informacje. Rozwiązanie to przyda się zwłaszcza w aptekach, które mierzą się z dużą liczbą telefonów. Klient może zadzwonić z pytaniem o dostępność określonego leku, a AI jest w stanie przeszukać bazę danych apteki i poinformować go, czy dany lek jest dostępny. Udzieli także informacji o jego cenie, czy możliwości zamówienia. Jeśli nie rozpozna konkretnego zapytania lub jest ono bardziej skomplikowane (np. wymaga porady farmaceuty), może przekierować połączenie do odpowiedniego pracownika. Może też zrobić mailowe podsumowanie ustaleń płynących z rozmowy. Rozwiązania tego typu stosuje się już w aptekach w Niemczech.
4. Autonomiczne apteki
Autonomiczne apteki to nowoczesne placówki farmaceutyczne, które działają z minimalnym lub nawet bez udziału człowieka w codziennej obsłudze pacjenta. W przypadku w pełni autonomicznych aptek, wykorzystuje się zautomatyzowane podajniki leków. Po zeskanowaniu recepty i potwierdzeniu płatności robot pobiera produkt z półki i wrzuca go do podajnika. Tego rodzaju rozwiązania znajdziemy np. w Hiszpanii.
5. Drony dostarczające leki
Dostarczanie leków dronami to kolejna nowość. Ten sposób transportu pozwala na szybkie i niezależne od ruchu drogowego dostarczanie produktów, co jest szczególnie ważne w nagłych przypadkach oraz w miejscach trudno dostępnych. Drony wykorzystywane do transportu medykamentów są specjalnie dostosowane do tego celu. Ten sposób dostawy jest już realizowany, m.in. w Niemczech, gdzie drony transportują leki do aptek w mniejszych miastach, a także do gabinetów lekarskich czy domów opieki. Podobne inicjatywy pojawiły się też w Szwajcarii, Rwandzie oraz USA, a ich sukcesy pokazują, że technologia ta ma duży potencjał, zwłaszcza tam, gdzie tradycyjne formy transportu są ograniczone.
6. Konsultacje online i zdalna obsługa pacjentów
Pandemia COVID-19 przyspieszyła rozwój usług zdalnych, w tym konsultacji z farmaceutami. Niektóre sieci apteczne oferują możliwość czatu lub wideorozmowy ze specjalistą. Usługi te pomagają pacjentom uzyskać porady dotyczące leków oraz informacji o dostępności produktów bez konieczności osobistej wizyty. Niektóre aplikacje umożliwiają też ustawienie przypomnienia o zażywaniu leków oraz zamówienie i zakup leków online z dostawą do domu lub z odbiorem w aptece.
Grafika tytułowa wygenerowana przez Dalle-E.